Mâm xôi (Rubus idaeus) thuộc họ Rosacée, là sự hình thành của gần chục bong bóng chứa cơm quả và hạt trong mỗi bong bóng. Những chiếc bong bóng này được bao bọc bởi những chiếc lông nhỏ xíu mang lại sự mượt mà cho quả. Tùy vào giống mà quả mâm xôi có nhiều màu - từ đen, đỏ, vàng, cam, trắng đến màu hổ phách và có hương vị của rơm rạ tươi. Phổ biến nhất vẫn là mâm xôi đỏ và Nga là nước sản xuất nhiều mâm xôi nhất hiện nay.

Tính năng của mâm xôi gần giống với dâu tây, tuy hàm lượng vitamin E có nhỉnh hơn, lại giàu khoáng chất, đặc biệt là potassium. Mâm xôi được biết là loại trái cây ít ngọt, nhiều acid ellagic, một polyphenol có tác dụng kháng oxy hóa cao, hơn tất cả các loại trái cây khác; có khả năng ngăn ngừa nhiều chứng ung thư khi bảo vệ các tế bào khỏi hư tổn và làm chậm quá trình phát triển của những tế bào bất thường. Ngoài ra, mâm xôi còn có anthocyanic và quercétin, hai thành phần chống o xy hóa khác.

Tính năng của mâm xôi rất phong phú: chống mệt mỏi và tăng lực nhờ vào calcium, phosphor và sắt; hỗ trợ chuyển hóa ruột; ngăn ngừa lão hóa tế bào, cải thiện độ co giãn và mật độ của biểu bì; củng cố sự bền bỉ của các mao mạch nhỏ, ngăn ngừa đỏ da; lá mâm xôi tươi hay khô hãm lấy nước uống có thể điều hòa các chu kỳ và xoa dịu các cơn đau bụng kinh nguyệt; trà mâm xôi có tác dụng giảm buồn nôn khi mang thai, ngăn ngừa xuất huyết, giảm đau và giúp sinh con dễ dàng; nước ép mâm xôi tươi hòa với mật ong là thức uống lý tưởng để hạ sốt.

Lưu ý: Tuy giúp ngăn ngừa táo bón nhưng do quả mâm xôi có chứa nhiều hạt nhỏ nên những người có đường ruột yếu nên tránh dùng bởi có thể gây dị ứng.

Quả mâm xôi thường được sử dụng tươi, kèm với yaourt hay kem hoặc các món salad mà không cần qua chế biến. Người ta có thể làm kem, làm bánh, mứt, kẹo, rau câu... và làm cả giấm với một loại bia từ mâm xôi. Mâm xôi là một loại quả yếu ớt nên khi thu hoạch cũng cần có tay nghề. Nếu trữ đông thì mâm xôi có thể lưu giữ được hương vị đến một năm, trong khi trái tươi chỉ bảo quản được một hai ngày trong hộc mát tủ lạnh.

Minh Quâ